Równoległe funkcje liniowe
Funkcje liniowe są równoległe, gdy ich wykresy mają takie samo nachylenie, co oznacza, że mają ten sam współczynnik kierunkowy \( a \), ale mogą różnić się wyrazem wolnym \( b \). W takim przypadku funkcje nigdy się nie przecinają, ponieważ mają jednakowy kąt nachylenia względem osi \( x \).
Warunek równoległości funkcji liniowych
Dwie funkcje liniowe są równoległe, jeśli ich współczynniki kierunkowe \( a \) są równe, czyli:
\[ f(x) = ax + b_1 \] \[ g(x) = ax + b_2 \]
Równoległość oznacza, że funkcje te nigdy się nie przecinają, ponieważ mają identyczne nachylenie, ale różnią się położeniem na osi \( y \) (o czym decyduje wyraz wolny \( b \)).
Przykład funkcji równoległych
Rozważmy dwie funkcje:
- \( f(x) = 2x + 3 \)
- \( g(x) = 2x - 4 \)
Obie funkcje mają taki sam współczynnik kierunkowy \( a = 2 \), co oznacza, że są równoległe. Różnią się jedynie wyrazem wolnym — funkcja \( f(x) \) przecina oś \( y \) w punkcie \( (0, 3) \), a funkcja \( g(x) \) przecina oś \( y \) w punkcie \( (0, -4) \).
Sprawdzenie równoległości
Dla funkcji \( f(x) = 2x + 3 \) oraz \( g(x) = 2x - 4 \):
- Współczynniki kierunkowe obu funkcji wynoszą \( a = 2 \), co potwierdza ich równoległość.
- Ponieważ wyrazy wolne są różne (\( b_1 = 3 \) i \( b_2 = -4 \)), wykresy funkcji są przesunięte względem siebie na osi \( y \), ale nigdy się nie przetną.
Interpretacja geometryczna
Wykresy równoległych funkcji liniowych to dwie proste o takim samym nachyleniu. Proste te są od siebie oddalone, ale mają identyczną orientację względem osi \( x \). Odległość między nimi pozostaje stała, ponieważ różnica między wartościami \( b \) jest taka sama dla każdego punktu \( x \).
Zastosowania równoległych funkcji liniowych
Równoległe funkcje liniowe pojawiają się w wielu dziedzinach, takich jak:
- Inżynieria: Wykresy sił o takich samych nachyleniach, ale różnych wartościach początkowych.
- Ekonomia: Koszty stałe i zmienne opisane równoległymi funkcjami.
Znalezienie funkcji liniowej równoległej do danej funkcji
Aby znaleźć funkcję liniową równoległą do danej funkcji \( f(x) = ax + b \), ale przechodzącą przez określony punkt \( P(x_p, y_p) \), postępujemy w następujący sposób:
- Wiemy, że współczynnik kierunkowy nowej funkcji musi wynosić \( a \), więc funkcja ma postać:
\[ g(x) = ax + b' \]
- Podstawiamy punkt \( P(x_p, y_p) \) do tej funkcji, aby znaleźć \( b' \):
\[ y_p = a \cdot x_p + b' \]
- Rozwiązujemy równanie względem \( b' \):
\[ b' = y_p - a \cdot x_p \]
Ostatecznie, funkcja równoległa do \( f(x) = ax + b \) i przechodząca przez punkt \( P(x_p, y_p) \) to:
\[ g(x) = ax + (y_p - a \cdot x_p) \]
Przykład 2
Znajdźmy funkcję równoległą do \( f(x) = 2x + 3 \), która przechodzi przez punkt \( P(1, 4) \).
- Współczynnik kierunkowy \( a = 2 \).
- Podstawiamy punkt \( P(1, 4) \):
\[ 4 = 2 \cdot 1 + b' \] \[ b' = 4 - 2 = 2 \]
Zatem funkcja równoległa to:
\[ g(x) = 2x + 2 \]
Wykres równoległych funkcji liniowych
Wykresy równoległych funkcji mają identyczne nachylenie. Można je narysować, wybierając kilka wartości \( x \) i obliczając odpowiadające im wartości \( f(x) \) oraz \( g(x) \). Dla przykładu, narysujmy funkcje \( f(x) = 2x + 3 \) oraz \( g(x) = 2x - 4 \):
- Dla \( f(x) \):
- \( f(0) = 3 \)
- \( f(1) = 5 \)
- Dla \( g(x) \):
- \( g(0) = -4 \)
- \( g(1) = -2 \)
Punkty na wykresie pokazują, że proste są równoległe, ale różnią się położeniem względem osi \( y \).