Funkcje liniowe w układzie równań
Funkcje liniowe są często używane w układach równań liniowych. Układ równań liniowych to zbiór dwóch lub więcej równań liniowych, które należy rozwiązać jednocześnie, aby znaleźć wartości zmiennych, które spełniają wszystkie równania.
Układ równań liniowych
Układ równań liniowych można zapisać w ogólnej formie jako:
\[\begin{cases}a_1x + b_1y = c_1 \\a_2x + b_2y = c_2\end{cases}\]
gdzie:
- \(a_1\), \(b_1\), \(c_1\), \(a_2\), \(b_2\), i \(c_2\) są stałymi współczynnikami,
- \(x\) i \(y\) są zmiennymi, które należy znaleźć.
Metody rozwiązywania układów równań liniowych
Metoda podstawiania
- Rozwiąż jedno z równań względem jednej zmiennej:
\[x = \frac{c_1 - b_1y}{a_1}\]
- Podstaw rozwiązanie do drugiego równania i rozwiąż je względem drugiej zmiennej:
\[a_2\left(\frac{c_1 - b_1y}{a_1}\right) + b_2y = c_2\]
- Rozwiąż uzyskane równanie, aby znaleźć wartość drugiej zmiennej \(y\), a następnie podstaw tę wartość do wyrażenia dla \(x\), aby znaleźć pierwszą zmienną.
Metoda dodawania (eliminacji)
-
Przemnóż jedno lub oba równania przez odpowiednie liczby, aby współczynniki jednej z zmiennych były równe (przeciwnych znaków lub takie same).
-
Dodaj lub odejmij równania, aby wyeliminować jedną zmienną.
\[\begin{cases}a_1x + b_1y = c_1 \\a_2x + b_2y = c_2\end{cases}\]
Można na przykład przekształcić równania, aby uzyskać:
\[a_1x + b_1y = c_1 \\a_2x + b_2y = c_2 \\\]
i po dodaniu:
\[(a_1 + a_2)x + (b_1 + b_2)y = c_1 + c_2\]
- Rozwiąż uzyskane równanie względem jednej zmiennej i podstaw tę wartość do jednego z początkowych równań.
Przykład rozwiązania układu równań
Rozważmy układ równań:
\[\begin{cases}2x + 3y = 13 \\4x - y = 5\end{cases}\]
Metoda podstawiania
- Rozwiąż pierwsze równanie względem \(x\):
\[2x = 13 - 3y\] \[x = \frac{13 - 3y}{2}\]
- Podstaw do drugiego równania:
\[4\left(\frac{13 - 3y}{2}\right) - y = 5\] \[2(13 - 3y) - y = 5\] \[26 - 6y - y = 5\] \[26 - 7y = 5\] \[-7y = 5 - 26\] \[-7y = -21\] \[y = 3\]
- Podstaw \(y = 3\) do wyrażenia dla \(x\):
\[x = \frac{13 - 3 \cdot 3}{2}\] \[x = \frac{13 - 9}{2}\] \[x = \frac{4}{2}\] \[x = 2\]
Rozwiązanie układu to \(x = 2\) i \(y = 3\).
Graficzna metoda rozwiązywania
- Narysuj wykresy obu równań na jednym układzie współrzędnych.
- Znajdź punkt przecięcia prostych, który będzie rozwiązaniem układu równań.
Zastosowania układów równań liniowych
Układy równań liniowych są używane w wielu dziedzinach, takich jak:
- Inżynieria: Do analizy i rozwiązywania problemów związanych z układami równań w różnych dziedzinach.
- Ekonomia: W modelowaniu zależności między zmiennymi, np. kosztami i przychodami.
- Fizyka: Do opisywania zjawisk fizycznych za pomocą równań liniowych.